शालार्थ (Shalarth) संपूर्ण माहिती: आयडी, पेमेंट स्लिप आणि पासवर्ड बदलण्याची सोपी पद्धत

नमस्कार शिक्षक मित्रांनो!

आपल्या महाराष्ट्रातील शिक्षण क्षेत्रात तंत्रज्ञानाचा वापर मोठ्या प्रमाणात वाढला आहे. अनेक शासकीय कामे आता ऑनलाइन झाली आहेत, ज्यामुळे कामात पारदर्शकता आणि गती आली आहे. याच डिजिटल क्रांतीचा एक महत्त्वाचा भाग म्हणजे शालार्थ (Shalarth) प्रणाली. ‘शालार्थ’ हे नाव प्रत्येक शिक्षकाच्या आयुष्यात खूप महत्त्वाचे आहे, कारण आपले वेतन, सेवा तपशील आणि इतर अनेक गोष्टी याच प्रणालीशी जोडलेल्या आहेत.

पण अनेकदा, विशेषतः नवीन शिक्षक मित्रांना, ‘शालार्थ’ वेबसाइट कशी वापरावी, याबद्दल अनेक प्रश्न पडतात. शालार्थ आयडी म्हणजे काय? तो मोबाईलवर कसा तयार करायचा? पेमेंट स्लिप (Payment Slip) कशी डाउनलोड करायची? पासवर्ड विसरल्यास काय करावे? असे अनेक प्रश्न तुमच्या मनात असतील.

काळजी करू नका! आजच्या या सविस्तर लेखात, आपण ‘शालार्थ’ प्रणालीबद्दलची A to Z माहिती घेणार आहोत. हा लेख वाचल्यानंतर, तुम्ही स्वतःच शालार्थ वेबसाइट सहजपणे वापरू शकाल. चला, तर मग सुरुवात करूया.

शालार्थ (Shalarth) म्हणजे काय?

‘शालार्थ’ ही महाराष्ट्र शासनाच्या शिक्षण आणि वित्त विभागाने शिक्षकांसाठी तयार केलेली एक एकात्मिक वेतन प्रणाली (Integrated Payroll System) आहे. या प्रणालीचा मुख्य उद्देश शिक्षकांच्या वेतनाची प्रक्रिया सोपी, जलद आणि पारदर्शक बनवणे हा आहे.

पूर्वी, शिक्षकांच्या पगाराचे काम कागदोपत्री (manual) पद्धतीने केले जात असे, ज्यात खूप वेळ लागायचा आणि चुका होण्याची शक्यता असायची. पण ‘शालार्थ’मुळे आता सर्व माहिती ऑनलाइन उपलब्ध असते आणि पगाराची प्रक्रिया स्वयंचलित (automated) झाली आहे.

shalarth id form pdf download | shalarth id of teacher pdf in marathi | Shalarth Form| shalarth ID Format PDF Download Free | Employee form for Shalarth

शालार्थचे मुख्य फायदे:

• वेळेची बचत: पगाराची प्रक्रिया जलद होते.
• पारदर्शकता: तुम्हाला तुमच्या वेतनातील प्रत्येक गोष्टीचा तपशील मिळतो.
• सुलभता: तुम्ही तुमची पेमेंट स्लिप कधीही, कुठेही ऑनलाइन पाहू शकता.
• सुरक्षितता: तुमची सर्व माहिती सुरक्षित ठेवली जाते.

शालार्थ आयडी (Shalarth ID) म्हणजे काय?

जसा आपला शाळेत हजेरी क्रमांक असतो किंवा बँकेत खाते क्रमांक असतो, त्याचप्रमाणे महाराष्ट्र शासनाच्या शिक्षण विभागात प्रत्येक शिक्षकाला एक विशिष्ट ओळख क्रमांक दिला जातो, त्यालाच ‘शालार्थ आयडी’ म्हणतात.

हा आयडी तुमचा युनिक (unique) क्रमांक असतो आणि तुमच्या संपूर्ण सेवेदरम्यान तोच राहतो. पगारापासून ते बदलीपर्यंत, प्रत्येक ठिकाणी याच आयडीचा वापर होतो.

मोबाईलवर शालार्थ आयडी कसा तयार करावा? (नवीन वापरकर्त्यांसाठी)

अनेक नवीन शिक्षकांना वाटते की, आपल्याला स्वतः शालार्थ आयडी तयार करावा लागतो. पण लक्षात घ्या, शालार्थ आयडी (Shalarth New User Registration) हा तुम्हाला स्वतः तयार करायचा नसतो.

जेव्हा तुम्ही शिक्षणसेवक म्हणून किंवा कायम शिक्षक म्हणून सेवेत रुजू होता, तेव्हा तुमच्या शाळेचे मुख्याध्यापक किंवा लिपिक तुमच्या कागदपत्रांच्या आधारे तुमचा प्रस्ताव पंचायत समिती किंवा शिक्षण विभागात सादर करतात. तिथे तुमच्या नावाची नोंदणी झाल्यावर, तुम्हाला तुमचा ११-अंकी शालार्थ आयडी मिळतो.

शालार्थ आयडी कसा मिळवायचा मग आपल्याला काय करायचे आहे?

तुम्हाला मिळालेल्या शालार्थ आयडीने, तुम्हाला वेबसाइटवर पहिल्यांदा लॉगिन (First Time Login) करून तुमचा पासवर्ड तयार करायचा असतो. चला, तर मग ही प्रक्रिया सोप्या पायऱ्यांमध्ये समजून घेऊया.

आवश्यक गोष्टी:

1. तुमचा ११-अंकी शालार्थ आयडी.
2. तुमचे बँक खाते क्रमांक (Bank Account Number).
3. तुमचे पॅन कार्ड क्रमांक (PAN Card Number).
4. इंटरनेट असलेला स्मार्टफोन किंवा कॉम्प्युटर.

पायरी १: शालार्थ वेबसाइट उघडा

• तुमच्या मोबाईल किंवा कॉम्प्युटरमधील गूगल क्रोम (Google Chrome) किंवा इतर कोणताही ब्राउझर उघडा.
• सर्च बारमध्ये shalarth.maharashtra.gov.in असे टाईप करा आणि सर्च करा.
• तुमच्यासमोर शालार्थची अधिकृत वेबसाइट उघडेल.

पायरी २: New User Registration वर क्लिक करा

• वेबसाइटच्या लॉगिन पेजवर, तुम्हाला ‘Username’ आणि ‘Password’ टाकण्यासाठी जागा दिसेल.
• त्याच्या खाली “New User Registration” नावाचा एक पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करा.

पायरी ३: तुमचा शालार्थ आयडी टाका

• आता तुमच्यासमोर एक नवीन पेज उघडेल, जिथे तुम्हाला तुमचा ११-अंकी शालार्थ आयडी टाकण्यास सांगितले जाईल.
• तुमचा शालार्थ आयडी काळजीपूर्वक टाका आणि ‘Submit’ बटणावर क्लिक करा.

पायरी ४: तुमची माहिती तपासा आणि पासवर्ड तयार करा

• ‘Submit’ केल्यावर, तुमच्यासमोर एक मोठा अर्ज (form) उघडेल, ज्यात तुमची काही माहिती (उदा. नाव, शाळेचे नाव) आधीच भरलेली दिसेल.
• आता तुम्हाला खालील माहिती काळजीपूर्वक भरायची आहे:
  • Bank Account Number: तुमचा पगार ज्या बँक खात्यात जमा होतो, तो खाते क्रमांक अचूकपणे टाका.
  • PAN Number: तुमचा पॅन कार्ड क्रमांक टाका.
  • New Password: आता तुम्हाला तुमचा नवीन पासवर्ड तयार करायचा आहे. पासवर्ड तयार करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवा:
    • पासवर्ड कमीत कमी ८ अक्षरांचा असावा.
    • त्यात किमान एक मोठे अक्षर (Capital Letter – उदा. A, B, C), एक लहान अक्षर (Small Letter – उदा. a, b, c), एक अंक (Number – उदा. 1, 2, 3) आणि एक विशेष चिन्ह (Special Character – उदा. @, #, $) असावे.
    • उदाहरणार्थ: Shala@123
  • Confirm Password: तुम्ही वर टाकलेला पासवर्ड जसाच्या तसा पुन्हा खाली टाका.
• सर्व माहिती भरून झाल्यावर, ‘Create’ किंवा ‘Register’ बटणावर क्लिक करा.

अभिनंदन! तुमचा पासवर्ड यशस्वीरित्या तयार झाला आहे. आता तुम्ही या पासवर्डने कधीही लॉगिन करू शकता.

पेमेंट स्लिप (Payment Slip) कशी डाउनलोड करावी?

तुमच्या पगाराचा तपशील शिक्षक वेतन स्लिप (Shikshak Vetan Slip) पाहण्यासाठी पेमेंट स्लिप खूप महत्त्वाची असते. चला, मोबाईलवर पेमेंट स्लिप कशी काढावी ती कशी डाउनलोड करायची ते पाहूया.

पायरी १: शालार्थ वेबसाइटवर लॉगिन करा

• पुन्हा एकदा shalarth.maharashtra.gov.in या वेबसाइटवर जा.
• आता तुम्हाला तुमचा Username आणि Password टाकायचा आहे.
  • Username: तुमचा ११-अंकी शालार्थ आयडी हाच तुमचा Username असतो.
  • Password: तुम्ही नुकताच तयार केलेला पासवर्ड टाका.
• खाली दिसणारा कॅप्चा कोड (Captcha Code) जसाच्या तसा पुढच्या बॉक्समध्ये टाका.
• ‘Submit’ बटणावर क्लिक करा.

पायरी २: ‘Employee Corner’ मध्ये जा

• यशस्वीरित्या लॉगिन झाल्यावर, तुमच्यासमोर शालार्थचा डॅशबोर्ड उघडेल.
• वरच्या मेनूमध्ये तुम्हाला “Employee Corner” नावाचा एक पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करा.

पायरी ३: ‘Payslip’ पर्याय निवडा

• ‘Employee Corner’ वर क्लिक केल्यावर, एक ड्रॉपडाऊन मेनू उघडेल.
• त्यामध्ये “Payslip” हा पर्याय निवडा.

पायरी ४: महिना आणि वर्ष निवडा

• आता तुमच्यासमोर एक नवीन पेज उघडेल, जिथे तुम्हाला ज्या महिन्याची आणि वर्षाची पेमेंट स्लिप हवी आहे, ते निवडायला सांगितले जाईल.
• Year: ड्रॉपडाऊनमधून वर्ष निवडा.
• Month: ड्रॉपडाऊनमधून महिना निवडा.
• महिना आणि वर्ष निवडल्यावर, ‘View’ किंवा ‘Generate’ बटणावर क्लिक करा.

पायरी ५: पेमेंट स्लिप डाउनलोड करा

• ‘View’ बटणावर क्लिक करताच, तुमची निवडलेल्या महिन्याची पेमेंट स्लिप तुमच्या स्क्रीनवर दिसेल.
• त्यामध्ये तुमच्या पगाराचा संपूर्ण तपशील (मूळ वेतन, महागाई भत्ता, घरभाडे भत्ता, कपात इ.) दिलेला असेल.
• या पेजवर वरच्या बाजूला तुम्हाला ‘Print’ किंवा ‘Download PDF’ नावाचे बटण दिसेल.
• त्यावर क्लिक करून तुम्ही तुमची पेमेंट स्लिप तुमच्या मोबाईल किंवा कॉम्प्युटरमध्ये सेव्ह करू शकता.

शालार्थ पासवर्ड कसा बदलावा? (Change Password)

तुमच्या खात्याच्या सुरक्षेसाठी, नियमितपणे पासवर्ड बदलणे ही एक चांगली सवय आहे.

पायरी १: शालार्थ वेबसाइटवर लॉगिन करा

• तुमचा शालार्थ आयडी आणि सध्याचा पासवर्ड वापरून वेबसाइटवर लॉगिन करा.

पायरी २: ‘Change Password’ पर्याय शोधा

• लॉगिन झाल्यावर, डॅशबोर्डवर किंवा ‘Employee Corner’ मध्ये तुम्हाला “Change Password” नावाचा पर्याय दिसेल. त्यावर क्लिक करा.

पायरी ३: नवीन पासवर्ड तयार करा

• तुमच्यासमोर एक नवीन पेज उघडेल, जिथे तुम्हाला खालील माहिती भरायची आहे:
  • Old Password: तुमचा सध्याचा (जुना) पासवर्ड टाका.
  • New Password: तुमचा नवीन पासवर्ड तयार करा (वर सांगितलेल्या नियमांनुसार).
  • Confirm New Password: नवीन पासवर्ड पुन्हा एकदा टाका.
• सर्व माहिती भरून झाल्यावर, ‘Change Password’ किंवा ‘Submit’ बटणावर क्लिक करा.

तुमचा पासवर्ड यशस्वीरित्या बदलला जाईल. पुढच्या वेळी लॉगिन करताना नवीन पासवर्ड वापरा.

पासवर्ड विसरल्यास काय करावे? (Forgot Password)

अनेकदा आपण आपला पासवर्ड विसरतो. अशावेळी काळजी करण्याचे कारण नाही.

• लॉगिन पेजवर, “Forgot Password” या पर्यायावर क्लिक करा.
• तिथे तुम्हाला तुमचा शालार्थ आयडी, बँक खाते क्रमांक आणि पॅन कार्ड क्रमांक यांसारखी माहिती विचारली जाईल.
• ती माहिती अचूकपणे भरल्यावर, तुम्हाला नवीन पासवर्ड (Shalarth Password Reset ) तयार करण्याचा पर्याय मिळेल.

महत्त्वाच्या सूचना आणि बाह्य लिंक्स

• सुरक्षितता: तुमचा शालार्थ आयडी आणि पासवर्ड कोणालाही शेअर करू नका.
• अधिकृत वेबसाइट: नेहमी shalarth.maharashtra.gov.in याच अधिकृत वेबसाइटचा वापर करा.
• शिक्षण विभाग: अधिक माहितीसाठी, तुम्ही महाराष्ट्र शासनाच्या शिक्षण विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता.

आम्हाला आशा आहे की, या सविस्तर लेखामुळे तुम्हाला ‘शालार्थ’ प्रणाली वापरताना कोणतीही अडचण येणार नाही.